بررسی آثار داستانی جبرا ابراهیم جبرا از دیدگاه نقد کهن الگویی (با تکیه بر داستان‌های "صراخ فی لیل طویل"، "صیادون فی شارع ضیق"، "السفینة"، "البحث عن ولید مسعود")

نقد کهن­الگویی که مبتنی بر نقد روان­شناختی است، یکی از رویکردهای اصلی نقد ادبی معاصر به شمار می­رود که به کشف ماهیت و ویژگی اسطوره و کهن­الگوها و نقش آن‌ها در ادبیات می­پردازد.  هدف از این پژوهش بررسی رمان­های جبرا ابراهیم جبرا براساس دیدگاه نقد کهن الگویی و ظهور بعد ناخودآگاه جمعی و اسطوره در آثار این نویسنده است. فرضیه پژوهش براین مدعا است که این نویسنده در آثار خود به سطح ناخودآگاه جمعی ذهن یا کهن الگوها توجه داشته است. سوال اصلی پژوهش این است که آیا می توان رمان های جبرا را براساس نقد کهن الگوهای قهرمان و بازگشت او و مرگ و تولد دوباره تحلیل و بررسی کرد؟ رمان‌های برگزیده شده از آثار جبرا ابراهیم جبرا به روش تحلیلی- اسنادی بر اساس  نقد کهن الگویی، بررسی و بر اساس کهن الگوهای قهرمان و بازگشت او و مرگ و تولد دوباره و تبلور نمادهای کهن الگویی درخت، کوه، دره، غار، چشمه، چاه و اعداد و توجه به برخی اسطوره‌ها در رمان‌های وی تحلیل شده است. از یافته‌های پژوهش در می‌یابیم که رمان‌های جبرا کهن الگوهای قهرمان و مرگ و تولد دوباره نمود یافته و نویسنده از نمادها و اساطیر برای معنا بخشی بیشتر به آن‌ها بهره گرفته‌است.